Asbestinventarisatie en asbestattest

Wat is een asbestinventarisatie?

Een asbestinventarisatie is een onderzoek naar de aanwezigheid van asbest in een gebouw, uitgevoerd door een asbestdeskundige. Dit onderzoek is nodig om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen voor asbestbeheer en -verwijdering, en om de gezondheidsrisico’s voor werknemers en bewoners te beperken.

Tijdens een asbestinventarisatie wordt het gebouw of object grondig geïnspecteerd door een gecertificeerd asbestinventarisatiebedrijf. Het inventarisatiebedrijf neemt monsters van materialen die verdacht worden van asbest, zoals isolatiemateriaal, dakbedekking of vloerbedekking. Deze monsters worden vervolgens in een laboratorium geanalyseerd op de aanwezigheid van asbest.

Op basis van de resultaten van het onderzoek wordt een asbestinventarisatierapport opgesteld. In dit rapport staat een overzicht van alle materialen die asbest bevatten en waar deze zich bevinden in het gebouw of object. Ook wordt er in het rapport advies gegeven over hoe de asbesthoudende materialen veilig kunnen worden verwijderd.

Twee soorten inventarissen:

• Destructieve asbestinventaris

Dit wordt opgesteld vooraleer er renovatie- of onderhoudswerken gebeuren in een gebouw of vooraleer het gesloopt wordt. Het is een beschrijving van alle asbesthoudende materialen in het gebouw, zowel rechtstreeks waarneembare materialen als ingesloten materialen die pas tijdens of na de werken zichtbaar worden. 

• Niet-destructieve asbestinventarisatie

In tegenstelling tot de destructieve asbestinventarisatie wordt hier niets beschadigd om ingesloten asbest op te sporen. Het beschrijft enkel de rechtstreeks waarneembare asbestbronnen die mogelijks een risico zouden kunnen lopen. 

Elke werkgever wordt verplicht door de federale arbeidswetgeving om een asbestinventarisatie op te stellen. Dit voor alle gebouwen waar er personeel tewerkgesteld is, ongeacht het bouwjaar. Sinds 1995 is deze verplichting reeds van toepassing. 

Opgelet: Tegen 2032 zal ieder gebouw in Vlaanderen over een asbestinventarisatieattest. Ook zal het attest  verplicht worden bij elke verkoop. Op basis van een correcte asbestinventaris zal OVAM een asbestinventarisattest afleveren. Deze attesten mogen enkel opgemaakt worden door gecertificeerde asbestinventarisdeskundigen.

Wanneer wordt een asbestinventaris opgemaakt?

Federale arbeidswetgeving

De federale arbeidswetgeving verplicht elke werkgever om een asbestinventaris op te stellen voor alle gebouwen waar hij personeel tewerkstelt, ongeacht het bouwjaar. Die verplichting bestaat al sinds 1995 en geldt bijvoorbeeld ook voor:

• scholen
• crèches
• gemeentegebouwen.

Blijkt uit de inventaris dat er asbest in het gebouw aanwezig is? Dan moet de werkgever een beheerprogramma opmaken dat hij samen met de asbestinventaris jaarlijks moet (laten) actualiseren.

Opgelet:

• Werkgevers die hun werknemers renovatiewerken laten uitvoeren bij particulieren of derden, zijn verplicht om vooraf een destructieve a sbestinventaris te (laten) opmaken voor de werkzone. Zo kunnen de asbesthoudende materialen op voorhand vilig en correct weggenomen worden.
• Zodra diverse wooneenheden met meer dan één eigenaar onder een dak vallen, geldt de wet op mede-eigendom. In dat geval wordt er een vereniging van mede-eigenaars (VME) opgericht die als rechtspersoon een algemene vergadering en een syndicus heeft. Werkt die syndicus, of ander personeel, in loondienst voor de VME? Dan moet de VME als werkgever een asbestinventaris hebben voor het gebouw.

Vlaamse milieuwetgeving – alle gebouwen

Werd uw gebouw of woning gebouwd voor 2001? Dan moet in de toekomst elke gebouweigenaar bij de verkoop van een gebouw over een geldig asbestinventarisattest  beschikken. Ook als er geen werknemers tewerk gesteld zijn Op die manier weet de koper waar in het gebouw asbest aanwezig is en kan hij hier correct mee omgaan. Vanaf 2032 is iedere gebouweigenaar verplicht om een geldig asbestinventarisattest te bezitten.

De Vlaamse regering start nu met de uitwerking van de regelgeving die beschrijft hoe en wanneer de invoering zal gebeuren. De OVAM is ook gestart om samen met de sector de invoering voor te bereiden. Zodra deze trajecten zijn afgerond, kan de OVAM communiceren wanneer de verplichting in werking treedt. Tot dan hoeft u dus als eigenaar nog niks te doen.

Die verplichting vloeit voort uit het actieplan Asbestafbouw van de Vlaamse Regering. Een erkende asbestdeskundige zal de asbestinventaris opstellen en registreren in een centrale databank van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM). Zelf zult u de inventaris kunnen raadplegen via de woningpas.

Vlaamse milieuwetgeving – sloop

Plant u een volledige of gedeeltelijke sloop van:

• een infrastructuurwerk (> 250 m³);
• een residentieel gebouw (> 5.000 m³);
• een niet-residentieel gebouw (> 1.000 m³)?

Dan moet u een sloopopvolgingsplan (vroeger: sloopinventaris) toevoegen aan de aanvraag voor uw omgevingsvergunning. Dat sloopopvolgingsplan bevat:

• een destructieve asbestinventaris;
• een inventaris van alle andere afvalstoffen die zullen vrijkomen bij de sloop;
• alle aandachtspunten en technische details rond de aanpak van selectieve sloop- en afbraakwerken.

Wie maakt de asbestinventaris op?

Wie de asbestinventaris mag opmaken, hangt af van de wetgeving. Ook hier bestaat er een verschil tussen de Federale arbeidswetgeving en de Vlaamse milieuwetgeving.

Wat kost een asbestinventaris?

De kosten voor asbestinventarisatie lopen uiteen van € 100 voor een type O onderzoek tot € 1.500 voor een type B onderzoek. Gemiddeld mag je rekenen op een kost van €350 – €500 voor een asbestinventaris op te maken en nog eens een kost van €50 om het attest zelf te verkrijgen. Dit attest wordt ook direct gekoppeld aan je woningpas.

Iedere asbestinventarisatie is anders, zie deze prijzen daarom vooral als indicatie, in de praktijk kan het veel hoger of lager uitvallen. Er zijn 3 typen onderzoek, namelijk:

• type 0
• type A
• type B.

Hoe verloopt een asbestinventarisatie?

Vooraleer aan de eigenlijke inspectieopdracht van de inventaris wordt begonnen is het aangewezen om de nodige documenten, plannen en/of bestekken van de gebouwen, die naar aanleiding van bouw – of verbouwing zijn gemaakt, te verzamelen. Indien nodig kan bijkomende informatie van gebruikte materialen aan de fabrikant gevraagd worden.

Alle technische inlichtingen en handleidingen kunnen worden aangevraagd. Een overzichtsplan van het bedrijf wordt aangemaakt. Er wordt contact opgenomen met het erkend labaratorium voor de monsteranalyses van de genomen monsters.

De toegang tot de lokalen wordt georganiseerd.

Voor het starten van de asbestinventaris is het nuttig een duidelijke informatieverstrekking aan het comité PBW en aan het personeel te organiseren. Dit kan onder meer door middel van voorafgaande asbest-infosessies.

Inspectiebezoek

Er wordt een visuele en/of destructieve inspectie uitgevoerd van de gebouwen en installaties op basis van een checklist . Alle materialen waarvan aangenomen wordt dat ze asbest bevatten, worden opgenomen in de inventaris. Van verdachte, mogelijk asbesthoudende materialen wordt een staal genomen. Dit staal wordt onderzocht door het FOD erkend laboratorium van BE-Consult. 

Info asbestanalyses erkend laboratorium BE-Consult klik hier.

Rapportage

Na de opsporing en de registratie van het aanwezige asbest in het gebouw of installatie wordt een rapport gemaakt. De inventaris en het daaraan gekoppelde beheersprogramma zijn de basisdocumenten om de blootstelling van werknemers te evalueren op plaatsen waar asbest louter aanwezig is en voor alle werken waarbij er asbestvezels kunnen vrijgemaakt worden.

In de meeste gevallen is het ook nuttig dat we de aanwezige asbesttoepassingen op plannen aan te duiden.

Beschrijving en risico – evaluatie.

Er wordt een beschrijving van het aanwezige product gegeven met name: de soort asbest, bezettingsgraad per lokaal, activiteiten die aanleiding kunnen geven tot blootstelling aan asbest. Er wordt een klasse-indeling gemaakt van het asbest. klasse 1 ongebonden asbest, klasse 2 gebonden asbest. Voor de risico-evaluatie worden de verschillende factoren die het risico tot blootstelling aan asbest bepalen beoordeeld:

• Toestand van het materiaal
• Waterschade
• Vrije oppervlakte
• Toegankelijkheid voor gebruikers
• Beweging van het materiaal
• Voorkomen in verluchtingssystemen
• Broosheidsgehalte
• Asbestgehalte

Advisering naar beheersprogramma

Na de risico beoordeling wordt een voorstel voor beheersplan opgemaakt wat resulteert uit de opstelling van de risico beoordeling door het toepassen van een rekenkundige formule.  Het beheersprogramma kan bestaan uit:

• Een regelmatige beoordeling van het materiaal minstens 1 maal per jaar.
• Maatregelen die moeten genomen worden wanneer het materiaal in slechte staat is: fixatie, inkapseling, verwijdering.
• Instructies voor werkzaamheden van asbestverwijdering.

Een belangrijk nieuw gegeven in de gewijzigde wetgeving is dat de aannemer/contractor werken aan een gebouw niet mag starten zolang hij geen asbestinventaris ter beschikking heeft.

Aanduiding van het asbest

Een belangrijk hulpmiddel in de praktijk is de etikettering van de asbesthoudende materialen waar dat mogelijk is. De eigen technicus os de werknemer van de contractor kan meteen vaststellen dat hij te maken heeft met asbesthoudend materiaal.

Sloopopvolgingsplan 

Wanneer een pand moet worden gesloopt, is het belangrijk dat de sloper op voorhand weet welke en hoeveel afvalstoffen in dit pand schuilen. Dan kan de sloper hiermee rekening houden bij zijn offerte.  Onze diensten opmaak sloopopvolgingsplan klik hier.

De sloopinventaris binnen het sloopopvolgingsplan leidt tot een beter inzicht in de totale sloopkosten en tot minder discussies achteraf tussen de opdrachtgever en aannemer over de kosten.

De opstelling van dit selectief sloopbestek kan eventueel in combinatie met een asbestinventaris gebeuren.