Asbestincident

Onder asbestincidenten verstaan we alle onzorgvuldige handelingen met asbestmaterialen of het nalaten van de juiste handelingen met asbestmaterialen waardoor potentiële of actuele blootstellingsrisico’s ontstaan voor mens en omgeving. Al deze zaken zijn verboden door de milieuwetgeving.

Een woningbrand valt daar uiteraard niet onder. Lees hier wat te doen ingeval van woningbrand en er komt asbest vrij.

Voorbeelden van asbestincidenten:

• het plaatsen van zonnepanelen of overzetdaken op asbestdaken
• het (machinaal) breken, slijpen, gooien, niet gescheiden inzamelen en verspreiden van asbestafval op en rond het terrein …
• het vergraven, nivelleren van bodem of puin verontreinigd met asbesthoudend materiaal
• het aanbrengen van partijen gebroken bouwpuin, gerecycleerde granulaten met asbesthoudend materiaal (bv. voor fundering, verharding, opvullen putten …)
• het aanbrengen van uitgegraven grond met asbesthoudend materiaal voor aan- of opvullen van een terrein
• het ontmossen of reinigen van asbestdaken met hogedrukreiniger, door afborstelen, schuren, … waardoor asbestdeeltjes via mos, spoelwater of stof op bron- en buurpercelen terechtkomen
• het achterlaten van verweerde, beschadigde golfplaten, rondslingerende stukken asbesthoudende dak of gevelbekleding, hergebruik van asbesthoudend plaatmateriaal als afdekking of afboording
• het nalaten van de sanering van de gevolgschade of het onzorgvuldig handelen na de bluswerken op en rondom de brandsite

De cruciale elementen voor een adequate en succesvolle handhaving op asbestincidenten zijn:

• herkenning van asbesthoudende materialen door de melder (burger) en toezichthouder
• kennis van de juiste omgang met asbesthoudende materialen door de melder (burger) en de toezichthouder
• kennis van de juiste wetgevende artikels als basis voor vaststelling of PV door de toezichthouder als start van milieuhandhaving
• kennis van de juiste maatregelen om op te leggen of uit te voeren

Wie verwittigen ingeval van een asbestincident? 

Probeer steeds eerst de mogelijke overtreder aan te spreken indien u hiervoor zelf geen risico’s hoeft te nemen. Mogelijk was hij niet op de hoogte van de wettelijke verplichtingen en is hij bereid om de correcte (voorzorgs)maatregelen te nemen.

Krijgt u geen gehoor dan kan u het asbestincident melden aan de bevoegde toezichthouder. Maak vooraf echter een inschatting van de ernst van de mogelijke overtreding om te oordelen of een melding wenselijk is. Toezichthouders hebben onvoldoende tijd en middelen om op elke melding te reageren.

Bijvoorbeeld: arbeiders dragen geen mondmasker of wegwerpoverall maar werken wel correct met de asbesthoudende materialen of afvalstoffen. Ze stellen weliswaar zichzelf bloot aan risico’s maar veroorzaken verder geen risico’s voor de omgeving.

• Verwittig de milieudienst van uw gemeente;
  • Elke stad, gemeente of groep van gemeenten heeft een toezichthouder milieu die u kunt contacteren bij een asbestincident of een andere milieuovertreding. Doorgaans is dat de plaatselijke milieuambtenaar (tijdens de kantooruren) of iemand van de lokale politie (permanent). U vindt de contactgegevens op de website van uw gemeente.

    Een toezichthouder die een asbestincident vaststelt, kan via een proces-verbaal een sanctie of een bestuurlijke maatregel opleggen. Bijvoorbeeld:

    • de onzorgvuldige handelingen (asbest breken, afschuren, ontmossen …) stopzetten;
    • achtergelaten asbestafval bevochtigen of afdekken;
    • asbestverontreiniging correct laten opruimen.
• Verwittig de politie over het delict;
• De arbeidsinspectie: Gaat het om werknemers, bijvoorbeeld een dakwerker of een andere aannemer, die onzorgvuldig met een asbesttoepassing omspringen? Meld het incident tijdens de werken dan bij de lokale arbeidsinspectie van uw provincie. Is door hun onzorgvuldig handelen ook zichtbaar asbestafval of -verontreiniging achtergebleven, meldt dit dan ook aan de lokale toezichthouder milieu van uw gemeent
• Neem contact op met de bevoegde instantie:
  • In Vlaanderen, OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij); 
    
    • Bij asbestincidenten biedt de OVAM wel de volgende ondersteuning aan gemeenten:
      • begeleiding en opleiding van de lokale toezichthouder milieu;
      • bemiddeling bij het lokale bestuur als de toezichthouder niet kan of wil optreden bij een asbestincident. De OVAM kan daarvoor samenwerken met de gewestelijke omgevingsinspectie;
      • objectieve bemiddeling en adviesverlening bij betwistingen;
  • In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Leefmilieu Brussel;
  • In Wallonië, Cpes (Cellule permanente environnement-santé) via 1718

Wat ingeval van woning of bedrijfsbrand?

Bij een woningbrand kwam asbest vrij, wat nu?

Soms hoor je in het nieuws of lees je in de krant dat er asbest vrij kwam tijdens een brand of storm. Het is zo dat tijdens een brand asbestvezels zich in de omgeving kunnen verspreiden door de rookgassen en het bluswater. Dit zorgt enerzijds voor blootstelling aan de omwonenden, maar dit zorgt er anderzijds ook voor dat omliggende gebouwen en bodems besmet kunnen worden met asbest. De opruimings- en saneringskosten zijn dan ook erg groot na een brand. Ook na een storm kan dit zich voordoen. 

Wanneer er een brand uitbreekt, wordt er gemeten of er giftige stoffen in de rook zitten. Als er asbest wordt aangetroffen, wordt het gebied afgezet en zo snel mogelijk opgeruimd. Bij asbestalarm wordt ook standaard het gemeentelijk rampenplan afgekondigd. Buurtbewoners worden in zulke gevallen ook gevraagd ramen en deuren gesloten te houden. Soms worden mensen geëvacueerd.

Bij een asbestbrand of een storm kan asbestafval uit een gebouw zich in de vorm van erg kleine asbestdeeltjes in de omgeving verspreiden. De veroorzaker van de brand of de beheerder van het gebouw moet er dan voor zorgen dat de asbestschade wordt opgeruimd.

De kosten van de sanering op omliggende percelen worden zelden gedekt door de verzekering. Als het asbestafval niet wordt opgeruimd kan de lokale toezichthouder milieumaatregelen opleggen.

Merkt u dat uw omgeving vervuild is met asbestafval door een brand of een storm? Contacteer dan de onderstaande verantwoordelijken. U vindt hun contactgegevens op de website van uw gemeente.

• De noodplanningsambtenaar van uw gemeente. Hij of zij is verantwoordelijk voor de eerste interventie na de brand of de storm, ook buiten de kantooruren.
• De lokale toezichthouder milieu van uw gemeente. Hij of zij zal de handhaving en de sanering opvolgen.

Om lokale besturen te ondersteunen bij deze incidenten heeft de OVAM een pdf bestandLeidraad Asbestbranden (2.35 MB) opgesteld.

Bij brand kunnen rookgassen en bluswater asbestflinters en -vezels naar de (nabije) omgeving verspreiden. Ze zorgen enerzijds voor een acuut blootstellingsrisico bij de hulpdiensten en omwonenden en anderzijds voor een potentiële contaminatie van omliggende gebouwen, verhardingen en bodem. Ook de verspreiding van (verweerde) asbestfragmenten bij stormschade veroorzaakt een soortgelijk risico. De opruim- en saneringskosten zijn aanzienlijk.

Wanneer in de bodem asbesthoudende afvalstoffen worden aangetroffen, dan is er overeenkomstig het Bodemdecreet (27 oktober 2006)  sprake van een bodemverontreiniging. Wanneer door een brand asbesthoudende afvalstoffen op en in de bodem (toplaag) terechtkomen, is er sprake van een nieuwe bodemverontreiniging. De exploitant/gebruiker/eigenaar kan aangeduid worden als saneringsplichtige. Niet het veroorzaken van een bodemverontreiniging is een milieumisdrijf maar wel het niet nakomen van de saneringsplicht!

Het Bodemdecreet (27 oktober 2006) definieert ‘schadegeval’ als ‘onvoorziene gebeurtenis die aanleiding geeft tot bodemverontreiniging’. Bodemverontreiniging ontstaan door brand kan onder de procedure van Schadegevallen worden aangepakt.

Zoeken op de website:

Meest gelezen

Wat is A?

Algemene voordelen